از بیش از سه هزار سال پیش ایرانیان و اعراب با یکدیگر در تعامل بودهاند و در برخی از نقاط تاریخ بر یکدیگر اثر گذاشتهاند. موقعیت مناسب و برجسته اعراب به عنوان متحدان امپراتوریهای ایران را میتوان حتی بر روی نقش برجستههای حکاکی شده در تخت جمشید مشاهده کرد. امروز در این مقاله با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با اعراب ایران و خوزستان و پیشینه و زندگی آنها آشنا کنیم.
همه چیز درباره عرب زبانان خوزستان
مردم عرب خوزستان از قدیمیترین مردم ایران و ساکن خوزستان در این منطقه محسوب میشوند. پراکندگی جمعیت عربهای خوزستان بیشتر در سمت شهرهای غربی و جنوب غربی خوزستان مانند: شادگان، سوسنگرد، هویزه، خرمشهر، آبادان، اهواز، شوش، امیدیه، شوشتر، دزفول، رامشیر، هندیجان و در کنار سایر اقوام در خوزستان صورت گرفته است.
در ابتدای سالهای شاهنشاهی شاپور دوم ساسانی، قبایلی از مردم عرب از سوی بحرین با گذر از خلیج فارس به مناطقی از اردشیرخوره و سواحل پارس یورش بردند، به همین دلیل شاپور جهت اقدام تلافی جویانه تا شهر باستانی یمامه در عربستان سعودی یورش برد و پدافند مرزی خود را در آن نقطه مستقر کرد. به این ترتیب بود که شاپور با گستراندن مرزهای ایران همزمان با محافظت از ایران در برابر هرگونه یورش احتمالی مقاومت کرد و اعراب را قبل از دوره اسلام به ایران راه داد. در تور خوزستان شاهسون سیر این بخش از تاریخ را نظاره گر باشید.
در سال 1293 خورشیدی با ملتهب شدن وضعیت جنگ جهانی اول و اعلام بی طرفی ایران و ورود حکومت انگلستان به ایران از طریق خلیج فارس، مناطق جنوبی ایران به علت نبود نیرو برای مقاومت از طرف حاکمان قاجاری، خرمشهر، بصره، فاو و بسیاری دیگر از مناطق خوزستان به اشغال انگلیسیها درآمد، در این زمان بود که عشایر عرب خوزستان در سه مرحله در برابر انگلستان مقاومت کردند و آنها را از خوزستان فراری دادند. این مقاومت به نبرد جهاد معروف شد و آنچنان ضربه سنگینی به دولت انگلستان از این مقاومت وارد شد که نبرد جهاد در تاریخ ماندگار شد.
مردم عرب خوزستان به زبان عربی صحبت میکنند، اما به فارسی نیز تسلط دارند، عربهای خوزستان عمدتا شیعه هستند و در روابط اجتماعی خود همچنان ساختار عشیرهای را که متاثر از آداب و سنتهای مذهبی میباشد حفظ کردهاند.
عربهای ایران، سنت خاص خود، موسیقی خاص خود، داستانها و افسانههای خاص خود و آداب و رسوم و لباسهای مخصوص به خود را دارند. به عنوان مثال از بیش از پنج هزار سال پیش با نی، مضیفهایی میسازند که همچنان در هویزه و سوسنگرد رواج دارد. همچنین فرهنگ غذایی مردم عرب خوزستان بسیار غنی و متفاوت است. اعراب بیشتر وعدههای غذایی خود را در مطبخ منازل خود تهیه میکنند، با این حال امروزه عدهای از آنان با ساخت مضیفهایی در کنار رود کارون غذاهای خود را با جامعه محلی و گردشگران به اشتراک میگذارند، از بهترین غذاهایی که میتوانیم به شما معرفی کنیم: امفطح است که یک سینی بزرگ برای 4 نفر است و در سمتی از آن گوشت بره آب پز شده با مخلفات و در سمت دیگر باقلا پلو و زرشک پلو میگذارند.
زبان مردم عرب خوزستان، از دسته گویشهای عراقی و خلیجی است. به باور افراد در جنوب مردم عرب زبان خرمشهر فصیحترین و اصیلترین لهجه از این نوع گویش را دارند. این موضوع نشان دهنده این است که اعراب خوزستان ساکنان بومی این منطقه بودهاند که به همین زبان صحبت میکردند.
مراسم قهوه خوری اعراب خوزستان امروزه به عنوان آثار ملی ثبت شده است. آنها از یک قهوه جوش به نام دله استفاده میکنند که به عنوان نماد فرهنگی در پذیرایی و مهماننوازی آنان محسوب میشود.
سبک موسیقیای که اعراب خوزستان به آن گوش میهند یا آن را مینوازند علوانیه است. این سبک یکی از میراثهای معنوی عربهای ایران شمرده میشود. حسن معشوری، سامر زرگانی، علی ادریس، علی رشداوی و… از معروفترین هنرمندان و خوانندگان این سبک در ایران هستند. همچنین اعراب خوزستان رقصی به نام چوبیه دارند. رقص چوبیه به گفته مورخین و باستان شناسان از قدمت بسیار بالایی برخوردار است.
ایران را میتوان به گنجینهای از اقوام تشبیه کرد که برای مدتهای طولانی در کنار یکدیگر شیرازه ایران را حفظ کردهاند و از آن محافظت کردهاند. اگر به جنوب ایران و خوزستان سفر کردید حتما به قسمتهایی که اعراب خوزستان در آن هستند سفر کنید و فرهنگ غنی و زیبا آنها را مشاهده کنید. از قهوهها و غذاهای لذیذ آنها غافل نشوید و سعی کنید حتما به رسومات آنها احترام بگذارید و اگر تجربه جدید در مواجه با اعراب خوزستان داشتید آن را هم با ما به اشتراک بگذارید.