شهر سوخته، محوطهای باستانی و مهم در استان سیستان و بلوچستان است. در این شهر آثار بسیار مهمی پیدا شد که هر کدام در نوع خود کمنظیر و گاهی بینظیر بودند. در این مطلب از وبلاگ شاهسون سیر، 5 اثر مهم شهر سوخته را بررسی کردهایم که کشف آنها باستانشناسان را شگفتزده کرد.
شهر سوخته که حدود 45 کیلومتر با زابل فاصله دارد، تمدنی پیشرفته و عجیب است که احتمالا در عصر برنز و همزمان با تمدن جیرفت بوده است. محوطه باستانی شهر سوخته در سال 93، به ثبت جهانی رسید و در لیست یونسکو قرار گرفت تا از آن بهعنوان یک میراث جهانی محافظت شود. یونسکو قدمت شهر سوخته را حدود 5 هزار سال میداند و معتقد است که این شهر از پیشرفتهترین شهرهایی است که در جهان باستان وجود ادشته است. شاهسون سیر در این مطلب از 5 اثر مهمی که از شهر سوخته پیدا شده است برایتان میگوید.
عمر ساخت انیمیشن به چند سال میرسد؟ قطعا این زمان به همان موقعی بازمیگردد که هنرمندی در شهر سوخته داستان درخت آسوری و بز را بر روی سفالینهای رسم کرده که بز در حال حرکت است تا برگی را از درخت بچیند. با چرخاندان جام، حرکت بز مشخص میشود و بعد انیمیشن یا تصویر متحرکی ساخته شده است.
بسیاری از کارشناسان تصویر روی جام شهر سوخته جام انیمیشن را پایه و اساس ساخت انیمیشنهای امروزی میدانند و بیشک درک و شناختی عمیق را نشان میدهد که در بین مردم شهر سوخته وجود داشته است. امروزه اگر دوست دارید این جام را از نزدیک ببینید، میتوانید در تور یکروزه تهرانگردی همراه با شاهسون سیر به موزه ملی ایران سفر کنید و جام عجیب و زیبای انیمیشن را از نزدیک ببینید.
کهنترین سابقه جراحی چشم، مربوط به زنی است که اهل شهر سوخته سیستان و بلوچستان بوده و به طرز عجیبی از بقیه زنان شهر سوخته قد بلندتر است. زنی که احتمالا برای طبقه متوسط جامعه آن روزها بوده اما برایش چشم مصنوعی ساختهاند. چشمی که درون جمجمهاش قرار میگرفته و جنسش از قیر بوده و مردمک و مویرگهای چشمش را هنرمندی زبردست با ظرافت و زیبایی ساخته است.
در کنار اسکلت این زن، کیسهی کوچکی هم بوده که نشان میدهد او شبها چشم مصنوعیاش را در کیسهای میگذاشته و در طول روز این چشم را با بندهایی روی صورتش محکم میکرده است.
چشم مصنوعی شهر سوخته که تور سیستان و بلوچستان شاهسون سیر به دیدارش خواهیم رفت، از جمله عجیبترین و خاصترین اشیایی ات که در شهر سوخته پیدا شده و شکوه و دانش مردم شهر سوخته را به رخ میکشد.
نکته بسیار مهم درباره چشم مصنوعی این است که صاحب آن سالها با آن زندگی کرده و بعدها احتمالا به دلایل دیگری همچون بیماریهای واگیردار، فوت شده است.
تخته نرد که یک بازی جهانی و پرطرفدار است، احتمالا ابتدا توسط مردمان شهر سوخته طراحی و اختراع شده است. در این محوطه باستانی صفحات بازی به همراه تاسهایی پیدا شده که برای یک بازی شبیه به تخته نرد هستند و میتوان آنرا از نخستین بازیهایی هدفدار و فکر شدهای دانست که بشر به سراغ آن رفته است.
تخته نرد شهر سوخته از چوب آبنوس ساخته شده و دارای مهرههایی بوده که در یک ظرف سفالی نگهداری میشدهاند. این بازی عجیب و زیبا نمونههای دیگر در بینالنهرین نیز دارد اما کاوشها نشان میدهد که تخته نرد شهر سوخته احتمالا حدود 200 سال از تخته نردهای بینالنهرین قدیمیتر است.
ساکنان شهر سوخته با ساختن یک خط کش 10 سانتیمتری که دقتی در حد میلیمتر داشته، به همگان نشان دادند که تا چه در ریاضیات پیشرفت کرده و از آن بهره میبردند. خط کش شهر سوخته مانند تخته نرد از جنس درخت آبنوس است. آبنوس که چوبی با چگالی بالاست و برای ساختن ساز از آن استفاده میشود، از جمله ارزشمندترین و گرانترین چوبهای جهان است.
حدود 4800 سال پیش، دختری حدودا 13 الی 14 ساله به پزشکان شهر سوخته مراجعه میکند و آنها میفهمند که در اطراف مغز این دختر، مایع زیادی جمع شده است. بیماری که امروزه به آن هیدروسفالی میگویند.
پزشکان بخشی از جمجمه دختر را سوراخ میکنند و میتوانند بخشی از مایعات را خارج کنند تا از فشاری که به مغز و سایر ارگانها وارد میشود بکاهد. شواهدی که پس از بررسی اسکلت این دختر بهدست آمده نشان میدهد که او حداقل یک سال پس از این عمل زنده مانده و حتی استخوان جمجمه توانسته تا حد زیادی خود را ترمیم کند.
به همین دلیل جراحی مغز شهر سوخته در جایگاهی بالاتر از جراحیهایی که در چین و روسیه قرار میگیرد و نشان میدهد که علم پزشکی مردمانی که در این سرزمین زندگی میکردند چقدر بالا و پر از شگفتی بوده است.
در این مطلب از 5 شی شگفتانگیری گفتیم که در شهر سوخته سیستان و بلوچستان پیدا شده و هر کدام توانسته از رازهای بسیاری درباره این سرزمین پرده بردارد. اگر شما هم دوست دارید بیشتر درباره تاریخ و فرهنگ ایران زمین بدانید، با سفر کردن به بخشهای مختلف ایران و جهان میتوانید آنها را ببنید. برای اطلاع از برنامه سفرها و ثبت نام در تورهای آژانس شاهسون سیر با ما تماس بگیرید.