آژانس شاهسون سیر نامش را از ایلی قدیمی گرفته که نقشی مهم در ساختن بخشی از تاریخ ایران داشتهاند. در این مطلب از وبلاگ آژانس شاهسون سیر بیشتر درباره ایل شاهسون بدانید.
داستان این شاهسون ایل شاهسون پر از نکات و زیباییهای جذاب است. در واقع شاهسون یک اتحادیه میان طایفههاست، که در زمان شاه عباس صفوی از ادغام شماری از تیرههای قزل باش و در جهت تضعیف آنها شکل گرفت. هدف ابتدایی آنها تحکیم سلطنت صفوی و گسترش مذهب بود اما با گذشت زمان تغییرات و دگرگونیهایی در آن صورت گرفت. بعدها به کلیه کوچ نشینان آذربایجان که با درخواست شاه عباس صفوی، به منظور حمایت و تشکیل سپاه پادشاه دور هم جمع شده بودن شاهسون گفتند. ایل شاهسون از ابتدا رییس مشخصی نداشت و بهصورت ملوکالطوایفی اداره میشد. در این مطلب از وبلاگ آژانس شاهسون سیر، بیشتر درباره این ایل بدانید.
مهمترین فعالیت عشایر شاهسون بعد از دامداری و شکاورزی، ساخت صنایع دستی است که بیشتر توسط بانوان عشایر تولید میشود. نقشهایی که شاهسونها بر روی گلیم و جاجیم میبافند، بسیار زیبا و تامل برانگیز است. این نقشها از درون و گذشته ایل شاهسون خبر میدهند. صنایع دستی شاهسونها در بیشتر مناطقی که آنها تردد دارند پیدا میشود.
شاهسونها به مجموعه چند آلاچیق و کومهای که در یک نقطه برپا شده باشد، اوبه میگویند. محلی که اوبه در آن قرار گرفته و یا به جایی که چادرها در آنجا برافراشته میشوند یورد اطلاق میگردد. مشخصه اصلی یورد سنگ چینهای هلالی شکل (قوسی) است که به موقع استقرار اولین آلاچیق یا کومه در آنجا، برای گذاشتن فارماش (جا رختخوابی پشمی) و سایر اسباب و اثاث چیده شده و چوبهای چادرها به این فاصله تقریبی یک متر خارج از این سنگچین هلالی چیده میشوند. سبب اصلی چیدن این سنگها به خاطر مصون نگهداشتن اسباب و اثاث پشمین از تماس با کف زمین جلوگیری از نفوذ نم و رطوبت به داخل آنهاست. معمولاً هر فرد عشایر تا آخر عمر به خاطر دارد که در کدام یورد به دنیا آمده است. همچنین هرکدام از این یوردها دارای القاب یا عناوین قراردادی به خصوص هستند که ممکن است برخی از اسامی یادآور یک جریان تاریخی و یا واقعه و پیشامدی نیز باشد. به دلیل اینکه در مقایسه با سایر مناطق عشایری ایران هر دو ناحیه سردسیر و گرم سیر شاهسون، (تابستان ییلاق و زمستان قشلاق) آب و هوای سردی دارند به همین خاطر عشایر شاهسون به تجربه دریافتهاند از چادری استفاده نمایند که حتیالمقدور بیشترین هماهنگی را با شرایط محیطی داشته باشد. آلاچیق و کومه مسکن اصلی عشایر شاهسون در ییلاق میباشد. آلاچیق یکی از مشخصات و نشانههای عشایر شاهسون است که چادر نیمکرهای شکل میباشد و کومه چادر دالانی شکل دارد و معمولاً از آلاچیق کوچک تر است و از جنس خشنی و با آلاچیق که با دقت و مهارت و ظرافت درست میشود قابل مقایسه نمیباشد. آلاچیق همیشه با کومه همراه میباشد.
پس از حمله مغول،(616-656) ه ق و با ورود ایلخانان (654-570) ه ق به ایران کم کم ایل شاهسون شکل گرفت. در دورههای بعدی ترکمانان قره قویونلو و آق قویونلو که در شمال غربی و حوزه آناتولی ساکن بودند، حکومتهای قدرتمندی در منطقه ایجاد کردند و ضمن مبارزه با ترکهای عثمانی، توانستند حکومتهای کوچک محلی در ایران را سرنگون و زمینه را برای تشکیل دولت ملی در دوران صفویه (907-1135)را فراهم آورند. قدرت نظامی صفویه، بر پایه ایلات قزلباش قرار داشت. هسته اصلی قزلباشها از 7 ایل شامل، رملو، شاملو، استاجلو، ذوالقدر، افشار، قاجار، تکه لو، قراچه داغ تشکیل می شده که بعدها ایلات دیگر هم اضافه شدند. دولت صفوی با تکیه بر همین قدرت، توانست بعد از 900 سال دولتی ملی و فراگیر در سرتاسر ایران ایجاد کند ولی قدرت گیری قزلباش ها بعد از شاه طهماسب و قیام آنها علیه نماینده شاه عباس، سبب بدبینی نسبت به نفوذ و قدرت آنها و همچنین برای مقابله با «ینی چری» گروهی به نام «شاه سیونی» و یا «شاه سون» ایجاد شد که دوستداران شاه نام گرفتند البته این اصطلاح پیش از دوران شاه عباس نیز به معنای دوستداری شاه و فداکارای در راه مرشد کامل وجود داشته است.
1- کوچ
کوچ شاهسون عمودی است و در زمستان، دشت مغان و جلگههای کرانه رود ارس و در تابستان کوهپایههای سبلان، سهند، بزغوش و ارتفاعات اطرف اردبیل و مشکین شهر تا اهر را میپیمایند.
2- مذهب
شاهسونها عمدتا شیعه هستند.
3- زبان
ترک زبان هستند و زبان ترکی آنها آغوز محسوب میشود.
4- فرهنگ
عید فطر و عید قربان از اعیاد بسیار مهم میاشد و در روز عید قربان، قربانی کرده و به دیار بزرگان ریش سفیدان اوبه میروند نوازندگان شاهسون را عاشق لر مینامند. اشعار و داستان های حماسی و عاشقانه و اشعاری که در وصف مردانگی سروده شده را با سازهای زهی به نام«چگو» مینوازند.
5- معیشت
زندگی شاهسون های کوچ نشین بر پایه دامداری استوار است و در سالهای اخیر در جلگه های اطراف ارس و مغان، کشاورزی رونق بیشتری داشته که باعث یکجا نشینی اکثر خانوارها شده است.
6- چادر
چادر کوچ نشینان دارای پوششی سفید رنگ از نمد به نام «آق کیچه» میباشد. چادر نیم کروی آلاچیق و دالانی کومه نامیده میشود. مجمع چند خانوار که آلاچیق و کومه های خود را را در کنار یککدیگر بر پا می دارند و با هم اردوی کوچکی تشکیل میدهند را «اوبه» می نامند که چراگاههای مشترک و مشخص دارند.
آژانس گردشگری شاهسون سیر با اتکا به نام و قدمت ایل شاهسون این نام را برای خود برگزید و سالهاست که در زمینه ارائه خدمات گردشگری در تورهای داخلی و خارجی فعالیت دارد. امید است ایت مطلب برای شما مفید بوده باشد.